„Tłukę się” czytelniczo po tym pograniczu nieustannie. Rzadko omijam książki, które dotyczą podobnych tematów wydawane aktualnie, a zdarza się jak z Wańkowiczem, że wracam i do ” staroci”. „Na tropach Smętka” niestety nieco się zestarzało. Nie znam korzeni powstania tego reportażu, ale z treści zakładam że było pisane z tezą. Autor z większym lub mniejszym skutkiem próbuje przekonać czytelnika, że Prusy Wschodnie to teren rdzennych jego mieszkańców, przekupionych, zastraszonych, którzy w plebiscycie […]
Tag: pogranicze
Dorota Combrzyńska-Nogala: Odysejki
„Odysejki” otrzymały nagrodę literacką w konkursie Książka Roku 2023 Polskiej Sekcji IBBY. Ja bardzo sobie cenię wybory jury tej nagrody. Do tego rekomendacja prof. Grzegorza Leszczyńskiego „zaostrzyła apetyt” na wyjątkową lekturę. I taką ona się okazała. W wielkim skrócie Dorota Combrzyńska-Nogala „nie bierze jeńców”. Jeśli spodziewacie się po tej książce uładzonej wersji historii to możecie zapomnieć. Autorka oczywiście zawoalowała część wydarzeń w baśniowe atrybuty, ale młody czytelnik otrzymuje opowieść […]
Mikołaj Grynberg: Jezus umarł w Polsce
Nie jestem pewna czy wiedząc o czym będzie ta książka zdecydowałabym się na nią w tym momencie. Kojarzyłam autora z opowieściami o Holokauście i tego się spodziewałam. No ale może i dobrze, bo dla takich osób jak ja, czyli nieoglądających telewizji, świadomie odcinających się od tego co w przestrzeni publicznej i ze szczątkowymi informacjami na temat, który porusza Mikołaj Grynberg w swoim reportażu to lektura wielkiej wagi. Od razu napiszę, że już naprawdę rzadko reaguję tak emocjonalnie, a wczoraj słuchając audiobooka […]
Zbigniew Rokita: Odrzania. Podróż po Ziemiach Odzyskanych
Mają ludzie różne fascynacje, a mnie ostatnio niezmiennie „kręci” wędrówka wzdłuż granic. To, że dość często Polsce zmieniano kontury na mapie, wie pewnie każdy uczeń podstawówki. Jak to się miało do losów pojedynczych osób zastanawiają się nie tylko prozaicy. Temat ten jest w kręgu zainteresowań autorów reportażu i „Odrzania” należy do tego nurtu. Trudno jednak ten tytuł uznać za klasyczny reportaż. To bardziej gawęda snuta w oparciu o usłyszane, […]
Ewa Pluta: Rubież. Reportaż wędrowny
Bardzo polecam książkę Ewy Pluty. Szczerze mówiąc spodobał mi się już pomysł, który za nią stał. Ten reportaż byłby jednak jedynie wydmuszką, gdyby nie talent autorki i uniwersalność tej opowieści. Jest w tej historii wszystko: heroizm autorki, która pieszo pokonała kilkaset kilometrów z północy na południe wzdłuż wschodniej granicy Polski. Są utrwalone wspomnienia z tej wyprawy, głównie powolne rozmowy z spotkanymi ludźmi oraz nieco materiałów archiwalnych odkopanych w zakurzonych archiwach, refleksji ludzi zajmujących […]
Dominika Buczak: Całe piękno świata
Dominika Buczak napisała powieść, która nijak się ma do heroicznych eposów o walecznych wyczynach, odbiega od narracji o wojnie, w której dzielni żołnierze poświęcają życie dla ojczyzny. To kameralna opowieść, głównie tocząca się w kuchni, ale poruszająca dogłębnie i opowiadająca o jej prawdziwym obliczu. To wojna i jej reperkusje widziana głównie oczami kobiet. Mamy małą wioskę na Dolnym Śląsku, niedaleko Długopola, której w 1945 roku zdecydowała się nie opuszczać niemiecka rodzina. Od początku, nawet niewiele […]
Piotr Adamczyk: Dom Tęsknot
U mnie dobry czas czytelniczo. Po świetnym ” Całym pięknie świata” kolejna opowieść osadzona na Dolnym Śląsku pokazująca zawiłości historii na przykładzie zwykłych ludzi. Tym razem to saga rodzinna opowiedziana z perspektywy chłopaka, który dorastał w poniemieckiej kamiennicy. Jest w niej nieco sentymentalnie, bo o wielkiej miłości, jest zagadkowo, bo mamy tajemnicę i zbrodnię, ale najważniejsze jest cała plejada bohaterów pokazana na tle wydarzeń, od czasów powojennych po lata dziewięćdziesiąte, do powodzi tysiąclecia. […]
Sergiusz Piasecki: Kochanek Wielkiej Niedźwiedzicy
Książka, po której oczekiwałam podobnego zaskoczenia jak po lekturze wspomnień Andrzeja Bobkowskiego. Nie do końca się udało, ale i tak bardzo się cieszę, że ją przeczytałam i to z kilku powodów. Powieść została wydana po raz pierwszy w latach trzydziestych poprzedniego stulecia i od początku otaczała ją aura skandalu i tajemniczości. Skandalu, ponieważ jej autor napisał ją w trakcie odsiadywania wyroku w więzieniu, a opowiadała o chłopakach zajmujących się przemytem. Tajemniczości, bo jego biografia miała mnóstwo luk. Dla mnie fascynujące […]
Zofia Mąkosa: Wendyjska Winnica
Bardzo żałuję, że musiałam się rozstać z bohaterami książek Zofii Mąkosy. Autorka opowieścią o mieszkańcach małej wioski na pograniczu polsko – niemieckim cudownie odpowiedziała na moją potrzebę zatopienia się w epickiej, skomplikowanej przez historię, sadze. Okładki sugerowały lekkie, kobiece „czytadło”. Nic bardziej mylnego. Książki czyta się niezwykle łatwo, ale poruszają trudne sprawy. Główne bohaterki to mieszkanki Chwalimia, miejscowości, która przed wojną była niemiecka, a w zasadzie wendyjska. Marta […]
Agnieszka Pajączkowska: Wędrowny Zakład Fotograficzny
Kilka lat temu w Trójce, w Radiowym Domu Kultury usłyszałam o dziewczynie, która realizuje interesujący projekt. Jeździ wzdłuż wschodniej granicy, robi ludziom zdjęcia w zamian oczekując jedynie rozmowy, ewentualnie czegoś do zjedzenia. Pomyślałam świetny pomysł na poznanie ludzi i posłuchanie ich historii. Właśnie jestem po lekturze zapisków z tej i innych wypraw Agnieszki Pajączkowskiej i bardzo się cieszę, że mogłam je przeczytać. Autorka tak pisze o tym co udokumentowała: głównie słuchałam, doświadczając tego, […]