Walter Kempowski: Wszystko na darmo

Mam z tą powieścią problem. Wiem, że jest to nadal niezwykle ważna książka pokazująca gehennę wysiedleń z perspektywy „zwykłych” ludzi i tych świadectw, szczególnie tak przekrojowych jak w książce „Wszystko na darmo”, nie ma aż tak wielu. Równocześnie ja już nieco ich czytałam i było w tych opowieściach coś czego nie ma w prozie Kempowskiego czyli zazwyczaj udawało mi się w nie zaangażować i emocjonalnie związać z ich bohaterami. Mam pełną świadomość, że autor uczynił tę prozę beznamiętną, bo miało to uwypuklić, że przyzwolenie […]

Czytaj więcej

Melchior Wańkowicz: Na tropach Smętka

„Tłukę się” czytelniczo po tym pograniczu nieustannie. Rzadko omijam książki, które dotyczą podobnych tematów wydawane aktualnie, a zdarza się jak z Wańkowiczem, że wracam i do ” staroci”. „Na tropach Smętka” niestety nieco się zestarzało. Nie znam korzeni powstania tego reportażu, ale z treści zakładam że było pisane z tezą. Autor z większym lub mniejszym skutkiem próbuje przekonać czytelnika, że Prusy Wschodnie to teren rdzennych jego mieszkańców, przekupionych, zastraszonych, którzy w plebiscycie […]

Czytaj więcej

Kateřina Tučková: Boginie z Žítkovej

Książka, co do której miałam spore oczekiwania, więc jej pewne niedociągnięcia bardzo mnie zaskoczyły. Trochę to powieść historyczna, trochę para dokument i chyba właśnie tej sporej ilości wiedzy się nie spodziewałam. Wygląda na to, że autorka nie mogła się zdecydować, czy popularyzować informacje naukowe oparte na badaniach głównej bohaterki czy skupić się na fabularnej opowieści. Dora Idesová jest etnografką a równocześnie potomkinią fascynujących kobiet z pogranicza Moraw i Słowacji. Mieszkanki Žítkovej znane były […]

Czytaj więcej

Sabina Waszut: Rozdroża, W obcym domu, Zielony byfyj

Jest taki znamienny fragment i w tej książce i w serialu, który równolegle oglądam. Piszę tutaj o „Rojście”, gdzie jeden z bohaterów, którego dotyczą filmowe retrospekcje opowiadające o tym co się z nim działo w trakcie wojny i tuż po niej, Witold Wanycz musi podjąć decyzję, czy podążyć za swoją trudną miłością, czy pozostać tam gdzie jest. W serialu młody chłopak wybiera drogę, której chyba po latach żałuje. Sophie, chociaż Niemka, nie opuszcza (wbrew powojennej gehennie) Śląska […]

Czytaj więcej

Jarosław Kurski: Dziady i dybuki. Opowieść dygresyjna.

Płynęłam z tą opowieścią przez kilka dni i nawet nie bardzo przerażała mnie jej długość, czasem nadmierne szczegóły czy większe skupienie na wybranych postaciach. Niewątpliwie znaczenie miało to, że pięknie przeczytał ją dla mnie Andrzej Seweryn. To faktycznie dygresyjna opowieść o rodzinie autora, który po wnikliwych i pracochłonnych poszukiwaniach opisuje losy swoich bliskich. Przystąpiłam do lektury bez żadnych oczekiwań i wiedzy o autorze. To pozwoliło mi na radość z książki bez tych obciążeń i nadal pozostaję lekko oniemiała nad tytaniczną […]

Czytaj więcej

Dorota Combrzyńska-Nogala: Odysejki

„Odysejki” otrzymały nagrodę literacką w konkursie Książka Roku 2023 Polskiej Sekcji IBBY. Ja bardzo sobie cenię wybory jury tej nagrody. Do tego rekomendacja prof. Grzegorza Leszczyńskiego „zaostrzyła apetyt” na wyjątkową lekturę. I taką ona się okazała. W wielkim skrócie Dorota Combrzyńska-Nogala „nie bierze jeńców”. Jeśli spodziewacie się po tej książce uładzonej wersji historii to możecie zapomnieć. Autorka oczywiście zawoalowała część wydarzeń w baśniowe atrybuty, ale młody czytelnik otrzymuje opowieść […]

Czytaj więcej

Dominika Buczak: Plac Konstytucji, Dziewczyny z placu

Sadzę, że w zalewie różnych opowieści o PRL, o najnowszej historii Polski propozycja Dominiki Buczak to całkiem niezły wybór. Saga, której początek to fascynacja protoplastki rodu Mani, Warszawą. Bohaterowie tego cyklu ściśle związani są z losami stolicy, a właściwie Placem, którzy najstarsi z nich wypełniali budynkami i swoimi marzeniami. Autorka toczy opowieść o kilku pokoleniach Pabisiaków i o tym co działo się w tle ich życiorysów i jaki historia miała na nich wpływ. Mania przybywa […]

Czytaj więcej

Agnieszka Pajączkowska. Nieprzezroczyste. Historie chłopskiej fotografii.

Książka z nurtu, który zawładnął polską literaturą i „nie odpuszcza”. Ja nie mam z tym problemu, bo lubię czytać tematycznie i kolejne uchylenie drzwi do poznania chłopskich losów, tym razem za pomocą fotografii, było uzupełnieniem tego co już wcześniej przeczytane. Agnieszkę Pajączkowską zajmują zdjęcia i wszystko co z nimi związane. Wydobywa z ludzkiej niepamięci wspomnienia o ludziach, którzy się na fotografiach znajdują, tych którzy są na nich uchwyceni przypadkowo oraz tych, którzy są ich autorami. Snuje rozważania dotyczące fotografii „podpierając” […]

Czytaj więcej

Ishbel Szatrawska: Toń

Książka, która wypełnia puste kartki wspomnień mieszkańców powojennych Mazur. Ludzie różnych narodowości i z kilku stron Polski w jednym tyglu na trenie dawnych Prus Wschodnich. W drugiej części współczesne losy i rozterki potomków zamieszkujących te okolice. Wszystko to brzmi jak świetny pomysł na powieść i taki jest, z kilkoma zastrzeżeniami. Najpierw o współczesnej opowieści. Po ostatnich moich spotkaniach literackich z kart różnych lektur wyłania mi się obraz rozedrganych emocjonalnie, niedojrzałych i zachowujących się […]

Czytaj więcej

Agnieszka Kuchmister: W korzeniach wierzb

Tym razem poważnym argumentem, żeby „przytulić” w bibliotece „W korzeniach wierzb” była okładka. Zadziałała jak magnes, nazwisko autorki również dobrze kojarzyłam z jej wcześniejszej książki, a informacja o „poniemieckim” tylko utwierdziła mnie w tym przekonaniu. Rzeczywiście opowieść dotyczy rodziny, która osiadła na Dolnym Śląsku w okolicach Kamiennej Góry tuż po II wojnie światowej. Narratorką jest kilkunastoletnia dziewczyna, a historia toczy się dwutorowo. Lala opowiada głównie o Złej Wsi, w której dorasta. Gienia, […]

Czytaj więcej