Bardzo lubię słuchowiska radiowe, mam do nich ogromną słabość. Pierwszy raz jednak wysłuchałam serialu radiowego i sprawiło mi to naprawdę mnóstwo radości. To druga moja książka Leopolda Tyrmanda i raczej nie zmieniła mojego zdania na temat jego twórczości. Jestem pod wrażeniem jego trwania w opozycji wobec obowiązującej w czasach powstania książki „jedynie słusznej ” narracji historycznej, ale uwiera mi chropowaty styl pisania autora.
Główny bohater powieści czerpie z biografii autora. On sam uciekł przed NKWD na roboty do Niemiec i zatrudnił się w luksusowym Park-Hotelu w charakterze kelnera. Podawał się za Francuza, co o dziwo się w międzynarodowym towarzystwie, w którym przyszło mu pracować i żyć, udawało. On i jego koledzy prowadzili „walkę” „skubiąc” Niemców z kartek żywnościowych, wykradając wino i „flirtując” z samotnymi żonami żołnierzy będących na froncie.
Bohater jest młodym mężczyzną, który snuje różne rozważania i zdaje sobie sprawę z zależności, którymi jest obwarowany. Świadomy w jak bardzo parszywych czasach przyszło mu „cieszyć się” wchodzeniem w dorosłość, często zachowuje się dość cynicznie i brawurowo. Generalnie korzysta z uroków życia. Ten wizerunek zmienia się po spotkaniu dziewczyny, której czarowi się poddaje i spod maski wyłania się wrażliwy młodzieniec.
Tyrmand w powieści kreśli wyrazistą kreską portrety różnych postaci, od przełożonych Filipa, jego kolegów, kapusia zza ściany, folksdojcza Janowskiego czy kobiet, które pojawiały się w jego życiu po gestapowca, który go przesłuchuje czy dezertera Maxa, który próbuje go oszukać. Jasnym punktem na tym firmamencie różnorakich bohaterów jest przyjaciel Filipa: Piotr.
Ja wiem, że Tyrmand ma rzeszę „wyznawców”. Ja nie jestem w tej grupie, ale ciekawie było posłuchać „Filipa”, szczególnie że pokazuje fragment II wojny światowej z innej perspektywy niż zazwyczaj. Bardzo się też cieszę, że przede mną ekranizacja.
Tyrmand Leopold. Filip. Wydawnictwo MG, 2023
Serial radiowy FILIP to pierwszy serial radiowy wyprodukowany przy współpracy pięciu Rozgłośni Regionalnych Polskiego Radia.
W roli tytułowej Antoni Królikowski
narrator: Paweł Królikowski
w rolach głównych:
Anna Próchniak
Józef Pawłowski
Olga Bołądź
Cezary Żak
Izabela Kuna
Jacek Braciak
Antoni Pawlicki
Miłogost Reczek
Bartosz Gelner
Lech Łotocki
muzyka: NeoKlez
reżyseria: Krzysztof Czeczot
nagrania: Rafał Smoleń, Tomasz Maciątek – DREAMSOUND
produkcja dźwięku: Magdalena Kasperek, Bartosz Zajkowski – OSORNO
producent wykonawczy: OSORNO Jadwiga Juczkowicz, Krzysztof Czeczot