Już jakiś czas temu postanowiłam, że będę sprawdzać nieco więcej prozy spoza literatury polskiej oraz anglosaskiej. Udaje mi się z różnym skutkiem a jak już zdecyduję się na taką wycieczkę to okazuje się, że trafiam na „wiwisekcję” białego mężczyzny, który równie dobrze mógłby dorastać w Londynie, Nowym Jorku czy innym dużym mieście, w którym mieszkańcy posługują się językiem angielskim. Tak wydarzyło się właśnie z powieścią szwedzkojęzycznego fińskiego twórcy. No bo nie o język tu chodzi, ale charakterystykę bohatera. Jego życiorys, pomimo całej fińskiej otoczki, mógłby być udziałem wielu mężczyzn żyjących w innej szerokości geograficznej. To absolutnie nie jest zarzutem, tylko podpowiedzią, że w powieściowym everymanie odnajdziemy nas samych, podobny świat wartości, wspólne kody kulturowe. Doszukamy się oczywiście różnic, egzotyczne okażą się fińskie święta, chaty nad morzem, ale nie sposób postrzegania rzeczywistości.
To książka o dojrzewaniu, o przyjaźni, miłości, związkach. Autor nie skupia się zbytnio na na przemianach, które następują wokół głównego bohatera, ale na nim samym i jego rozterkach, wspomnieniach i relacjach. Opowieść jest dość kameralna. Towarzyszymy bohaterom od dzieciństwa po wiek dojrzały obserwując ich dorastanie w latach sześćdziesiątych poprzedniego stulecia i kolejne etapy życia. Poznajemy ich jak są kilkunastolatkami. Są z różnych światów, ich ścieżki zbiegają się podczas wakacji a ich znajomość ewoluując trwa całe ich życie. Opowieść skupiona jest na trójce z nich, ale w tle pokazane są losy całej ” paczki”. Każda postać to fragment mozaiki, którą powolnie układa nam z drobnych zdarzeń bezimienny narrator. Intensywność jego relacji z rodzeństwem przyjaciół jest różna, ale trwa nieprzerwanie i odsłaniając kolejne karty daje odpowiedzi na zagadki z początku powieści. Czasem pozornie niezwiązane ze sobą zdarzenia nabierają szczególnych znaczeń. Książka do powolnego smakowania, skupiona na emocjach, będąca lustrem dla wielu czytelników.
Westö Kjell. Niebo w kolorze siarki. Wydawnictwo Poznańskie, 2021
Tłumaczenie: Katarzyna Tubylewicz
Seria: Seria Dzieł Pisarzy Skandynawskich