Szczerze mówiąc, gdybym miała zaczynać znajomość z książkami jednej z moich ulubionych pisarek od „Sydonii” to nie wiem czy bym wróciła do pozostałej jej twórczości. Tak się szczęśliwie nie stało, a ostatnią powieść Cherezińskiej potraktowałam jako ukłon wobec miejsca, w którym autorka mieszka oraz mocny głos, o dziwo komentujący dzisiejszą rzeczywistość.
Sydonia von Bork żyła ponad czterysta lat temu na Pomorzu, wówczas dość bogatym księstwie rządzonym przez Gryfitów. Była szlachcianką z jednego najznamienitszych rodów tego regionu. Autorka z znaną sobie dociekliwością odtwarza jej losy na podstawie zgromadzonych o niej informacji oraz dokumentów (głównie procesowych).
Bohaterka nie budzi zbytniej sympatii, delikatnie mówiąc jest zołzą, której biografia przynajmniej częściowo usprawiedliwia to jaką ją poznajemy na stronach powieści. Zakładając, że książka jest oparta na faktach, to jej trudny charakter nie był fikcją. Autorka, zbudowała tę postać jako mocną, wiedzącą co chce, niezbyt przyjazną dla otoczenia i ciągle z nim walczącą. Wynikało to m.in z tego, że jej przemocowy brat pozbawił ją środków do życia i musiała stać się waleczna i harda.
Pierwsza część to dość drobiazgowy opis wydarzeń z życia Sydonii. Wydaje się, że autorka do tych celów wykorzystała wszystkie znane sobie źródła historyczne, a mogła chyba to nieco skrócić. W kolejnej autorka oddaje głos swojej bohaterce. W audiobooku te fragmenty czyta sama Cherezińska, co tym bardziej nadaje mocy tym zwierzeniom. Zdecydowanie druga część jest ciekawsza, nawet z grozą opisu procesu czarownicy.
Książka może być dobrym sposobem na poznanie historii Pomorza, więc mieszkańcy Kołobrzegu czy Szczecina chociażby z tego powodu powinni zajrzeć do tej powieści. Wyobraźnia autorki, jak zawsze świetnie wypełniła luki w pamięci i dokumentach. To również, przejmujące studium walki samotnej kobiety o lepszy los, przeciwstawiającej się głupocie i uprzedzeniom.
Nie była to moim zdaniem najlepsza powieść polskiej królowej powieści historycznej, ale i tak nie żałuję tej podróży w przeszłość.
Cherezińska Elżbieta. Sydonia. Słowo się rzekło. Zysk i S-ka, 2023
Lektor: Filip Kosior, Elżbieta Cherezińska