Kolejna z książek, nad którą nie da się przejść obojętnie. Zerknęłam na opinie i są wśród nich pełne zachwytu i takie, które punktują debiut Marty Hermanowicz. Mój osąd plasuje się chyba gdzieś pośrodku. Wynika to chyba z tego, że dość często czytam książki o podobnej tematyce i trudno mnie zaskoczyć. Autorce udało się to kilkakrotnie, głównie formą czyli zabawą językiem, ale też fragmentami o Sybirze i „poniemieckim”. „Koniec” to wielowątkowa powieść opowiadająca o wojnie, […]
Tag: pogranicze
Karolina Ćwiek-Rogalska: Ziemie. Historie odzyskiwania i utraty
Trochę nie wiem czemu o tej książce tak niewiele się mówi. To świetne kompendium wiedzy dla tych, którzy poszukują informacji o szeroko pojętym „poniemieckim”. Autorka jest naukowczynią, a całe zaplecze czyli potężna bibliografia, ilustracje i inne źródła, kilkunastoletnie zgłębianie tematu i wreszcie rodzinne korzenie predysponują ją do bycia specjalistką w tym temacie. Tak rzeczywiście jest, ale Karolina Ćwiek-Rogalska ma jeszcze jedną moc. Jest fantastyczną gawędziarką ( polecam wyszukanie wywiadu z nią), co ma przełożenie […]
Joanna Wilengowska: Król Warmii i Saturna
Ja nieustannie śledzę literackie pogranicze i mam tu na myśli książki dosłownie dotyczące rejonów, gdzie wyznaczone granice wyrysowano na nowo burząc tym zastane światy. „Król Warmii i Saturna” wpisuje się w te moje fascynacje, ale nie jest to jedynie powieść o małej ojczyźnie. To ciepła, chociaż niepozbawiona kantów, opowieść o relacji córki z ojcem, o korzeniach, języku i trudnościach w rozsupływaniu swojej tożsamości. Tytułowy król to ojciec narratorki, który z jedenastego pietra wieżowca na olsztyńskim osiedlu dzieli i rządzi. […]
Melchior Wańkowicz: Na tropach Smętka
„Tłukę się” czytelniczo po tym pograniczu nieustannie. Rzadko omijam książki, które dotyczą podobnych tematów wydawane aktualnie, a zdarza się jak z Wańkowiczem, że wracam i do ” staroci”. „Na tropach Smętka” niestety nieco się zestarzało. Nie znam korzeni powstania tego reportażu, ale z treści zakładam że było pisane z tezą. Autor z większym lub mniejszym skutkiem próbuje przekonać czytelnika, że Prusy Wschodnie to teren rdzennych jego mieszkańców, przekupionych, zastraszonych, którzy w plebiscycie […]
Dorota Combrzyńska-Nogala: Odysejki
„Odysejki” otrzymały nagrodę literacką w konkursie Książka Roku 2023 Polskiej Sekcji IBBY. Ja bardzo sobie cenię wybory jury tej nagrody. Do tego rekomendacja prof. Grzegorza Leszczyńskiego „zaostrzyła apetyt” na wyjątkową lekturę. I taką ona się okazała. W wielkim skrócie Dorota Combrzyńska-Nogala „nie bierze jeńców”. Jeśli spodziewacie się po tej książce uładzonej wersji historii to możecie zapomnieć. Autorka oczywiście zawoalowała część wydarzeń w baśniowe atrybuty, ale młody czytelnik otrzymuje opowieść […]
Mikołaj Grynberg: Jezus umarł w Polsce
Nie jestem pewna czy wiedząc o czym będzie ta książka zdecydowałabym się na nią w tym momencie. Kojarzyłam autora z opowieściami o Holokauście i tego się spodziewałam. No ale może i dobrze, bo dla takich osób jak ja, czyli nieoglądających telewizji, świadomie odcinających się od tego co w przestrzeni publicznej i ze szczątkowymi informacjami na temat, który porusza Mikołaj Grynberg w swoim reportażu to lektura wielkiej wagi. Od razu napiszę, że już naprawdę rzadko reaguję tak emocjonalnie, a wczoraj słuchając audiobooka […]
Zbigniew Rokita: Odrzania. Podróż po Ziemiach Odzyskanych
Mają ludzie różne fascynacje, a mnie ostatnio niezmiennie „kręci” wędrówka wzdłuż granic. To, że dość często Polsce zmieniano kontury na mapie, wie pewnie każdy uczeń podstawówki. Jak to się miało do losów pojedynczych osób zastanawiają się nie tylko prozaicy. Temat ten jest w kręgu zainteresowań autorów reportażu i „Odrzania” należy do tego nurtu. Trudno jednak ten tytuł uznać za klasyczny reportaż. To bardziej gawęda snuta w oparciu o usłyszane, […]
Ewa Pluta: Rubież. Reportaż wędrowny
Bardzo polecam książkę Ewy Pluty. Szczerze mówiąc spodobał mi się już pomysł, który za nią stał. Ten reportaż byłby jednak jedynie wydmuszką, gdyby nie talent autorki i uniwersalność tej opowieści. Jest w tej historii wszystko: heroizm autorki, która pieszo pokonała kilkaset kilometrów z północy na południe wzdłuż wschodniej granicy Polski. Są utrwalone wspomnienia z tej wyprawy, głównie powolne rozmowy z spotkanymi ludźmi oraz nieco materiałów archiwalnych odkopanych w zakurzonych archiwach, refleksji ludzi zajmujących […]
Dominika Buczak: Całe piękno świata
Dominika Buczak napisała powieść, która nijak się ma do heroicznych eposów o walecznych wyczynach, odbiega od narracji o wojnie, w której dzielni żołnierze poświęcają życie dla ojczyzny. To kameralna opowieść, głównie tocząca się w kuchni, ale poruszająca dogłębnie i opowiadająca o jej prawdziwym obliczu. To wojna i jej reperkusje widziana głównie oczami kobiet. Mamy małą wioskę na Dolnym Śląsku, niedaleko Długopola, której w 1945 roku zdecydowała się nie opuszczać niemiecka rodzina. Od początku, nawet niewiele […]
Piotr Adamczyk: Dom Tęsknot
U mnie dobry czas czytelniczo. Po świetnym ” Całym pięknie świata” kolejna opowieść osadzona na Dolnym Śląsku pokazująca zawiłości historii na przykładzie zwykłych ludzi. Tym razem to saga rodzinna opowiedziana z perspektywy chłopaka, który dorastał w poniemieckiej kamiennicy. Jest w niej nieco sentymentalnie, bo o wielkiej miłości, jest zagadkowo, bo mamy tajemnicę i zbrodnię, ale najważniejsze jest cała plejada bohaterów pokazana na tle wydarzeń, od czasów powojennych po lata dziewięćdziesiąte, do powodzi tysiąclecia. […]