Dzisiaj o czterech książkach, które moim zdaniem są świetnym wstępem do sycylijskiej wyprawy lub pięknym jej dopełnieniem. Ja jestem szczęściarą, która już miała okazję pobyć chwilę na wyspie i co najlepsze właśnie szykuje się do powrotu pod Etnę. Już wiem, że fascynacja twórców tym miejscem wynika z tego, że trudno nim nie być oczarowanym.
Zanim w ogóle zamarzyłam o tym, żeby zobaczyć sycylijskie cytryny, czułam ich smak za sprawą książek Andrei Camilleriego. To z nim, a właściwie z jego bohaterem Komisarzem Montalbano stawiałam pierwsze kroki w Vigacie, miasteczku które nie istnieje, ale które jest każdym miasteczkiem z południa Włoch. Ten policjant, poza rozwiązywaniem zagadek kryminalnych, jest wielkim smakoszem sycylijskiej kuchni, pysznej kawy oraz wina i to właśnie on był moim pierwszym „przewodnikiem” po tym regionie. „Wycieczka do Tindari” jest jedną z lepszych części cyklu. Jest w niej wszystko czyli koloryt wyspy, dochodzenie jak zawsze w wykonaniu Montalbano z przerwami na smaczne posiłki ( chociaż trzeba przyznać, że w ferworze tego śledztwa komisarz nie dojadał) oraz pokazanie zależności posterunku, na którym mu przyszło pracować. Wszystko to dzieje się w związku z śmiercią młodego człowieka oraz zaginięciem pary emerytów. Czytając kryminał odnosi się wrażenie, że w Vigacie wszyscy się znają, a co więcej wszyscy wiedzą o działalności mafii. To spostrzeżenie potwierdza Peter Robb, Australijczyk, który południe Włoch wybrał jako miejsce do życia i bardzo szczegółowo opisuje głównie struktury przestępcze, które nękały Sycylijczyków. Tytułowy mrok, to terror i korupcja, które pomimo mnóstwa podjętych prób naprawy sytuacji z wielkim oporem rozjaśniany był sycylijskim słońcem. Autor z wielkim pietyzmem opisuje powiązania mafii z wielką polityką, pokazuje mechanizmy, które nie pozwalały się wyplątać zwykłym mieszkańcom z jej macek. To książka, z której poznamy kawał historii wyspy. Podobnie jest zresztą z kolejną opowieścią czyli „Czerwonym śniegiem na Etnie”. To dwugłos Jarosława Mikołajewskiego oraz Pawła Smoleńskiego. Panowie z racji kompetencji podzielili się tematami poruszanymi w lekturze. Paweł Smoleński chyba ma bardziej reporterską duszę i to on opisuje współczesne problemy wyspy, głównie dotyczące uchodźców. Drugi z nich lepiej zna Sycylię i jego zainteresowania krążą wokół sztuki, poezji i innych tematów dotyczących kultury. Bywa w tej książce nużąco ( szczególnie jak poeta „rozwija skrzydła”), ale bywa też bardzo zajmująco. Generalnie książka do wielokrotnego wertowania i wyłapywania różnych smaczków. Przy okazji, może się dowiem komu pożyczyłam książkę i kto cieszy się moim egzemplarzem kolejny rok? Polscy autorzy odwołują się w swojej książce do wspomnień Jarosława Iwaszkiewicza. Nie wypadało mi w końcu również do nich zajrzeć. To zapis jego kilku podróży na Sycylię. Sporo w nich nawiązań do śladów Polaków na wyspie. Szczególną estymą darzy Karola Szymanowskiego i jego ślady odnajduje w wielu miejscach. Te jego notatki prowadzone w różnych okresach miały go wyrwać z mroku wojny i chudych powojennych lat. Utrwalił we wspomnieniach nie tylko miejsca wyjątkowe, ale codzienność mieszkańców. Warto do nich zajrzeć i porównać często erudycyjne fragmenty z tym co nas spotkało.
To oczywiście wycinek tego, co literacko wiąże się z Sycylią. Ja mam już nieco „sycylijskich” lektur za sobą i wydaje mi się, że książki o których napisałam powyżej są warte uwagi przy planowaniu wyjazdu do Katanii, Palermo czy Trapani. Można też oczywiście zwyczajnie się nad nimi pochylić, gdy chcemy podróżować siedząc w wygodnym fotelu z lampką sycylijskiego wina i dobrą lekturą.
Poza tym tematycznie przeczytałam:
Auci Stefania. Sycylijskie lwy. W.A.B., 2022
Camilleri Andrea. Złodziej kanapek. Noir Sur Blanc, 2007
Hornby Angello Simonetta. Kropla oliwy. Moje sycylijskie wakacje. Z 28 przepisami Chiary Angello. Wydawnictwo Czarne, 2014
Kwiatek Agnieszka. W labiryncie południowych Włoch. Księży Młyn, 2021
Musiał Grzegorz. Dziennik włoski. Sycylia. Wydawnictwo Zysk i S-ka, 2021
Camilleri Andrea. Wycieczka do Tindari. Noir sur Blanc, 2012
Tłumaczenie: Krzysztof Żaboklicki
Cykl: Komisarz Montalbano (tom 5)
Iwaszkiewicz Jarosław. Książka o Sycylii. Czytelnik, 1981
Mikołajewski Jarosław, Smoleński Paweł. Czerwony śnieg na Etnie. Wydawnictwo Czarne, 2021
Seria: Sulina
Robb Peter. Sycylijski mrok. Wydawnictwo Czarne, 2020
Tłumaczenie: Bogdan Maliborski
Seria: Reportaż